Ένα κομμάτι της διαχείρισης των αποβλήτων είναι και η διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων (ΕΠ.ΑΠ) όπως αυτά προσδιορίζονται από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Σύμφωνα με την απόφαση 94/3/ΕΚ της Επιτροπής το 1993 καθιερώθηκε ο Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ) ο οποίος βέβαια έχει αναθεωρηθεί και τροποποιηθεί αρκετές φορές μέχρι σήμερα. Με τον κατάλογο αυτό όλα τα απόβλητα κατατάσσονται σε είκοσι (20) ευρείες κατηγορίες και 645 ειδικότερους τύπους. Η κάθε κατηγορία περιλαμβάνει και τα λεγόμενα επικίνδυνα απόβλητα τα οποία πρέπει να τυγχάνουν ειδικής επεξεργασίας και διάθεσης (σημειώνονται με αστερίσκο). Η ευθύνη για τη διαχείριση των επικίνδυνων αυτών αποβλήτων καθώς και το κόστος, επιβαρύνει τον κάτοχο του απόβλητου.
Τι εννοούμε όταν λέμε επικίνδυνα απόβλητα;
Με τον όρο επικίνδυνα απόβλητα (ΕΠ.ΑΠ) εννοούμε εκείνα τα απόβλητα που περιέχουν ουσίες που χαρακτηρίζονται ως τοξικές, εκρηκτικές, εύφλεκτες, καρκινογόνες, ραδιενεργές, ερεθιστικές και μεταλλαξιογόνες καθώς και κάθε ουσία που μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στα νερά (επιφανειακά ή υπόγεια), τον αέρα ή το έδαφος.
Οι πλέον σημαντικές κατηγορίες επικίνδυνων αποβλήτων είναι:
· Τα νοσοκομειακά απόβλητα
· Τα χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια
· Οι συσσωρευτές μολύβδου και οι ηλεκτρικές στήλες
· Τα πολυχλωροδιφαινύλια και πολυχλωροτριφαινύλια ( PCB / PCT )
· Τα βιομηχανικά απόβλητα (κυρίως από τους κλάδους της μεταλλουργίας, της διύλισης του αργού πετρελαίου και της παραγωγής χημικών προϊόντων και λιπασμάτων)
Για την προσωρινή αντιμετώπιση του υφιστάμενου προβλήματος διαχείρισης των ΕΠ.ΑΠ, οι παραγωγοί ή οι κάτοχοι τους οφείλουν να προβαίνουν στις προβλεπόμενες από τη νομοθεσία ενέργειες για να τους χορηγηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες άδεια προσωρινής αποθήκευσης, κυρίως στους χώρους των εργοστασίων ή σε άλλους κατάλληλους χώρους όπου λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος. Το βασικό νομοθέτημα που καθορίζει τη διαχείριση των ΕΠ.ΑΠ είναι η ΟΔΗΓΙΑ 91 / 689 / ΕΟΚ για «Επικίνδυνα Απόβλητα» του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991 των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (EEL 377 / 20 / 31.12.91).
Δημοτικά απόβλητα
Να σημειωθεί ότι από τα 20 παραπάνω κατηγορίες μόνο μία (1) είναι τα δημοτικά απόβλητα. Τα περισσότερα από τα δημοτικά απόβλητα διαχειρίζονται από τους δήμους όμως ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν και αρκετά επικίνδυνα τα οποία και αυτά είναι ευθύνη του εκάστοτε κατόχου να τα διαθέτει με ασφάλεια. Σύμφωνα λοιπόν με την πρόβλεψη της νομοθεσίας για όλα τα επικίνδυνα απόβλητα, ακόμα και τα δημοτικά, ο κάτοχος θα πρέπει να έρχεται σε επαφή με μια αδειοδοτημένη επιχείρηση διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων που υπάρχουν στη χώρα μας αλλά και στο νησί μας, η οποία θα φροντίσει για την ασφαλή διάθεση των αποβλήτων.
Οι βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι βασικές αρχές της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά το Περιβάλλον είναι:
η αρχή της προφύλαξης
η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»
η αρχή της πρόληψης σύμφωνα με την οποία η παραγωγή αποβλήτων πρέπει να μειωθεί και
η αρχή της εγγύτητας σύμφωνα με την οποία τα απόβλητα θα πρέπει να διατίθενται κοντά στο σημείο παραγωγής.
Τι γίνεται στην πραγματικότητα
Στη χώρα μας υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ρυπασμένων χώρων είτε εξαιτίας της ανεξέλεγκτης διάθεσης ΕΠ.ΑΠ είτε εξαιτίας των κατάλοιπων σε περιοχές με μεταλλευτικές δραστηριότητες, αποθήκευσης πετρελαιοειδών κλπ. Πολλά απόβλητα δηλαδή διατίθενται ανεξέλεγκτα ή καταλήγουν σε οργανωμένες ή πρόχειρες χωματερές (οι οποίες ακόμα λειτουργούν, παράνομα βέβαια, και στο νησί μας) ή σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ). Το πρόβλημα επιτείνεται από τις ελλείψεις του νομοθετικού πλαισίου. Στην πραγματικότητα δηλαδή λίγες είναι οι επιχειρήσεις και επαγγελματίες που φροντίζουν για την ασφαλή διάθεση των επικίνδυνων αποβλήτων τους. Οι περισσότεροι «βολεύονται» με το να τα απορρίπτουν με τα υπόλοιπα αστικά απορρίμματα ή να τα διαθέτουν ανεξέλεγκτα.
Στο νησί μας τα κυριότερα επικίνδυνα απόβλητα φαίνεται να είναι τα νοσοκομειακά και άλλα απόβλητα από την περίθαλψη ανθρώπων και ζώων, τα φάρμακα, τα φυτοφάρμακα, χρώματα και άλλες ουσίες από τις κατασκευές, οικιακές συσκευές που δεν ανακυκλώνονται και περιέχουν επικίνδυνες ουσίες , τα ορυκτέλαια και άλλα υλικά από συνεργεία, οι λάμπες που περιέχουν υδράργυρο, οι συσσωρευτές και οι ηλεκτρικές στήλες. Παρόλο που για αρκετά από αυτά υπάρχουν συστήματα διαχείρισης φαίνεται ότι δεν υπάρχει συμμόρφωση ούτε βέβαια ο σχετικός έλεγχος. Να θυμίσουμε εδώ ότι οι εργαζόμενοι στο ΧΥΤΑ απευθύνθηκαν στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών επειδή το Νοσοκομείο Ρόδου διέθετε εκεί τα επικίνδυνά του απόβλητα.
Δυστυχώς αυτά θεωρούνται από κάποιους λεπτομέρειες μιας και ακόμα δεν μπορεί να γίνει καν σωστή διαχείριση των δημοτικών μη επικίνδυνων αποβλήτων. Η σύσταση του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δι.Σ.Α.) καθυστερεί αφού δεν έχουν ληφθεί ακόμα αποφάσεις από όλα τα δημοτικά συμβούλια του νησιού, ο ΧΥΤΑ Ν. Ρόδου δεν προβλέπεται να κατασκευάζεται σύντομα, ο ΧΥΤΑ Βορείου Τριγώνου σε περίπου 11 μήνες θα κλείσει, οι χωματερές εξακολουθούν να λειτουργούν παράνομα και η ανακύκλωση για τα οικιακά απορρίμματα αποτελεί ακόμα όνειρο παρά τις όποιες σπασμωδικές ενέργειες.
Έρευνα – Κείμενο:
Δημήτρης Γρηγοριάδης
Με μεγάλη συμμετοχή και επιτυχία έγινε η συνάντηση των φορέων και πολιτών που ενεργοποιούνται σε θέματα, περιβάλλοντος και εθελοντισμού την Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου στα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Ρόδου.
Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι των παρακάτω φορέων και οργανώσεων:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου